Organisaties moedigen hun medewerkers meer aan om AI toe te passen, maar ondertussen blijft duidelijk beleid achter. Medewerkers experimenteren op eigen houtje en voeren gevoelige informatie in systemen waarvan niemand precies weet waar de data eindigt. Uit het nieuwste trendrapport van Beeckestijn blijkt zelfs dat bijna de helft van de Nederlandse werknemers bedrijfsdata uploadt naar publieke tools zoals ChatGPT. Dat maakt de risico’s groter, zeker nu AI taken overneemt die tot voor kort alleen door mensen werden uitgevoerd. Die ontwikkeling past binnen dezelfde verschuiving die het Beeckestijn-rapport beschrijft, waarin taakautomatisering en AI-afhankelijkheid scherp toenemen.
▼
Waarom een richtlijn nu geen luxe meer is
In meer vakgebieden neemt AI werk over dat draait om interpretatie, expertise en oordeel. Denk aan juridische analyses, het voorbereiden van casussen of het opstellen van contracten. Wat lang onmogelijk leek, gebeurt nu dagelijks. AI wordt een meedenkende collega zonder dat er afspraken zijn over verantwoordelijkheid, veiligheid of kwaliteit.
In andere sectoren, zoals luchtvaart, stuurt AI al complete processen aan. Personalisatie, dynamische ticketprijzen, biometrische boarding en realtime service worden bepaald door modellen die vrijwel nooit handmatig worden gecontroleerd. Dat laat zien hoe snel AI de ruggengraat van dienstverlening kan worden.
Ook economisch ontstaat een groeiende kloof. Het rapport Build for the Future 2025 laat zien dat bedrijven die zwaar investeren in AI een flinke voorsprong opbouwen. Grote techspelers spenderen jaarlijks tientallen miljarden aan rekenkracht en modellen. De totale AI-infrastructuur wordt geschat op een investering van 1 biljoen dollar per jaar tegen 2030. Tegelijkertijd zegt meer dan 60 procent van de bedrijven dat ze niet de middelen hebben om mee te bewegen. Hierdoor ontstaat een tweedeling: organisaties die AI begrijpen en beheersen, en organisaties die afhankelijk worden van systemen die ze zelf niet meer kunnen sturen.
Wat er gebeurt als beleid achterblijft
Als organisaties geen duidelijke afspraken maken, delen medewerkers ongemerkt gevoelige informatie en verliezen teams langzaam de grip op beslissingen die steeds vaker door algoritmes worden beïnvloed. Juridische risico’s nemen toe omdat AI-adviezen overtuigend klinken, terwijl fouten soms pas worden ontdekt wanneer het al te laat is.
Dat wordt extra zichtbaar in vakgebieden zoals het recht, waar AI inmiddels contracten opstelt, dossiers analyseert en juridische onderbouwingen genereert. Wat ooit een exclusieve taak van juristen was, wordt nu in seconden uitgevoerd. Zonder duidelijke checks ontstaat een situatie waarin organisaties niet meer weten of de uitkomst klopt, of waar de verantwoordelijkheid ligt wanneer het misgaat. Steeds meer interacties worden gestuurd door systemen die intern niemand volledig begrijpt. Zonder duidelijk kader groeit de afhankelijkheid sneller dan de controle.
Hoe organisaties vooruit kunnen kijken
Het rapport van Beeckestijn laat zien dat mensen zoeken naar eenvoud in een wereld die steeds sneller beweegt. Om daarop in te spelen moeten organisaties beginnen met duidelijke keuzes.
Bepaal wie de verantwoordelijkheid draagt voor AI en maak afspraken die ruimte geven om te experimenteren zonder grip te verliezen. Koppel technologie aan menselijke waarden en zorg dat diensten moeiteloos werken, zodat er communities ontstaan die verder gaan dan transacties. Merken die deze beweging herkennen sluiten beter aan bij hoe mensen vandaag betekenis, tempo en verbinding zoeken.
Conclusie
AI wordt sneller volwassen dan de organisaties die het gebruiken. Wie nu kaders bouwt, profiteert van de snelheid. Wie dat uitstelt, verliest controle over processen die straks de kern van het werk bepalen.