Het Samenwerkingsplatform Digitale Toezichthouders (SDT) zal twee extra zogeheten Kamers oprichten voor het afstemmen van toezicht op online platforms en op kunstmatige intelligentie. Bij de Kamers zullen ook andere toezichthouders worden betrokken dan de leden van het SDT.
De SDT werd in oktober 2021 opgericht door de Autoriteit Consument & Markt (ACM), de Autoriteit Financiële Markten (AFM), de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en het Commissariaat voor de Media (CvdM) om de handhaving in de digitale sector te coördineren en kennis en ervaring op dit gebied te bundelen.
De eerste twee resultaten van deze bundeling zijn deze week gepubliceerd: gezamenlijke uitgangspunten over effectieve online informatieverstrekking, en uitgangspunten voor online kindermarketing. Het vervolg hierop is een gezamenlijk onderzoek van de betrokken toezichthouders naar transparantie bij influencers.
De vier toezichthouders zien er elk vanuit hun eigen taken op toe dat bedrijven en organisaties die actief zijn in de digitale sector hun afnemers tijdig en volledig informeren. Deze informatie is bedoeld om mensen te helpen verstandige keuzes te maken.
‘Dankzij gedragsonderzoek weten we dat mensen bijvoorbeeld maar een beperkte hoeveelheid informatie kunnen verwerken. Meer informatie betekent dus niet automatisch meer bescherming’, zegt Martijn Snoep, voorzitter van het SDT en bestuursvoorzitter van de ACM. ‘Daarom hebben we als toezichthouders uitgangspunten geformuleerd zodat organisaties in het ontwerp van hun informatie rekening houden met de effectiviteit van de verstrekte informatie.’
Goed onderzoek
De hoofdlijnen van de uitgangspunten voor effectieve transparantie zijn:
- Informatie verstrekken draagt alleen bij aan transparantie als mensen de informatie weten te vinden en ook begrijpen.
- Gedrags- en communicatie-inzichten toepassen is nodig om vindbare en begrijpelijke informatie te ontwerpen.
- Of mensen informatie vinden en begrijpen is alleen te achterhalen door goed onderzoek.
- Overweeg ook andere instrumenten in te zetten naast het verstrekken van informatie, bijvoorbeeld doelgroepsegmentatie of het optimaliseren van een keuzeomgeving.
De afzonderlijke toezichthouders gebruiken de uitgangspunten op een manier die het beste past bij de inzet van hun bevoegdheden.
Influencers
Een volgende stap is dat de toezichthouders gezamenlijk gedragskundig onderzoek gaan doen naar de effectiviteit van de transparantie van influencers, onder andere over hun commerciële belangen. Door te onderzoeken of volgers de informatie zien en begrijpen die influencers hierover geven, willen de toezichthouders tot betere uitgangspunten komen voor de toepassing van de transparantieverplichtingen.
Kinderen beschermen
Kinderen zijn extra gevoelig voor beïnvloeding en kunnen doorgaans de gevolgen van wat ze online doen en te zien krijgen minder goed overzien dan volwassenen. Er zijn uitgangspunten opgesteld, zodat voor iedereen duidelijk is hoe de toezichthouders de wettelijke normen om kinderen te beschermen interpreteren.
De uitgangspunten zijn:
- Reclame- en marketingtechnieken mogen kinderen niet ongepast beïnvloeden en mogen geen gebruik maken van de specifieke kwetsbaarheden van kinderen.
- Informatie over het commerciële oogmerk van een reclame, over commerciële aspecten van een vlog of dienst en over het delen van persoonsgegevens in een vlog of dienst moet op een zodanige wijze worden aangegeven, dat deze geschikt en duidelijk is voor kinderen.
- Organisaties zien af van profilering van kinderen voor reclame- en marketingdoeleinden.
- De toezichthouders van het SDT roepen organisaties die reclame- of marketingtechnieken ontwikkelen en gebruiken die waarschijnlijk worden gezien door kinderen, op om hun processen zo in te richten dat oneerlijke gegevensverwerking, misleiding en ongepaste beïnvloeding van kinderen wordt voorkomen.