Nieuw AI-onderzoekslab maakt open overheidsinformatie beter vindbaar en begrijpelijk

Door Jan Roekens | 03-06-2025

De Universiteit van Amsterdam en de Rijksoverheid lanceren samen het ICAI OpenGov Lab, een nieuwe onderzoekslab gericht op zoektechnologie en natuurlijke taalverwerking). Het lab wil open overheidsinformatie ontsluiten, verrijken en begrijpelijk maken.

Het ICAI OpenGov Lab ontwikkelt AI-technologie op maat voor alle aspecten van open overheidsdata. Overheidstransparantie is van fundamenteel belang in een democratische samenleving, en overheden op alle niveaus publiceren steeds vaker data – zowel proactief als naar aanleiding van verzoeken (bijvoorbeeld via de Wet Open Overheid, WOO). De missie van het lab is om de interpretatie, vindbaarheid en het gebruik van deze open overheidsdata te verbeteren en te ondersteunen, om zo de transparantie en het vertrouwen in de overheid te vergroten en uiteindelijk de democratische participatie te versterken. Samen met de overheid, onderzoekers, journalisten en burgers richt het lab zich op de volledige ‘levenscyclus’ van overheidsinformatie: van creatie en publicatie tot verantwoord gebruik en maatschappelijke impact. Op deze manier wil het ICAI OpenGov Lab bijdragen aan betere informatiecultuur en -praktijken binnen de overheid, en burgers in staat stellen actiever deel te nemen aan openbaar debat en besluitvorming.

Enthousiasme bij studenten

Binnen het lab maken onderzoekers gebruik van de nieuwste methoden in zoektechnologie en natuurlijke taalverwerking, waaronder LLM’s en generatieve AI. Hierdoor kunnen omvangrijke verzamelingen overheidsdocumenten beter worden doorzocht, verrijkt en geïnterpreteerd. ‘We hebben een groeiend team van onderzoekers die met behulp van kunstmatige intelligentie werken aan het publiceren, beheren, zoeken, vinden, samenvatten, en begrijpelijk maken van open overheidsinformatie’, zegt mede-directeur Maarten Marx. ‘We zijn onder de indruk van het enthousiasme bij studenten om mee te helpen aan de verbetering van de informatievoorziening door de overheid.’

WooGle

De projecten in het ICAI OpenGov Lab maken waar mogelijk gebruik van de zoekmachine WooGLe. Dat biedt vrij toegankelijke zoekfuncties op openbaar gemaakte overheidsdocumenten. De verrijkingen en software die het lab ontwikkelt, worden eveneens open source gepubliceerd. Hierdoor is de kennis en technologie die in het lab ontstaat breed inzetbaar voor andere toepassingen.

Daarnaast werkt het nieuwe lab intensief samen met diverse partners. Er worden promovendi aangenomen die onderzoek doen naar verschillende aspecten van informatieontsluiting, zoektechnologie en natuurlijke taalverwerking, waarbij nieuwe wetenschappelijke inzichten hand in hand gaan met praktische toepassingen.

ICAI

Het ICAI is een nationaal samenwerkingsverband tussen kennisinstellingen, industrie en overheid, gericht op AI-innovatie en talentontwikkeling. Binnen ICAI-labs werken onderzoekers en bedrijven intensief samen aan baanbrekend AI-onderzoek en toepassingen die direct waarde toevoegen aan de samenleving.

Bron: uva.nl

Auteur: Jan Roekens, Hoofdredacteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant

Ook de laatste bytes ontvangen?