In Nederland hebben leerlingen op scholen in achterstandswijken het beduidend moeilijker dan leerlingen die onderwijs genieten in reguliere wijken. 93% van de leerkrachten signaleert vaak kinderen met problemen op school, terwijl dit in reguliere wijken 59% is.
Onderverdeeld naar probleemsoorten zijn de verschillen ronduit zorgelijk. Zo geeft 87% van de leerkrachten aan dat leerlingen in achterstandswijken vaak een taalachterstand hebben, versus 23% in reguliere wijken. Concentratieproblemen zijn te verdelen in 72% versus 57% en de ervaring met veel leerlingen met een leerachterstand verschilt maar liefst met 40% (70% versus 30% in reguliere wijken). Dit blijkt uit onderzoek dat is uitgevoerd door MWM2 in opdracht van het Jeugdeducatiefonds, Stichting Kinderpostzegels Nederland en ABN AMRO Foundation. De organisaties presenteren de resultaten op het seminar Ongelijke Kansen in het Onderwijs.
Uit het onderzoek blijkt dat leerkrachten op scholen in achterstandswijken veel sterker het gevoel hebben dat kinderen geen gelijke kansen hebben. Dat komt doordat ouders met kinderen in achterstandswijken vaker te maken hebben met een complexe thuissituatie. Dit heeft zijn weerslag op hun ontwikkeling, gedrag en kansen voor de toekomst. De kinderen starten op school bijvoorbeeld vaker met een taalachterstand, omdat ouders vaak de Nederlandse taal niet voldoende machtig zijn. Daarnaast is er vaker sprake van een gebroken gezinssituatie, hebben de gezinnen het financieel moeilijk en zitten in een sociaal isolement. Het contact met de ouders is door deze omstandigheden lastig te leggen en onderhouden en ouders kunnen onvoldoende basis bieden aan de kinderen. Dit alles zorgt voor een hoge belasting van de leerkrachten en vraagt veel meer van ze dan alleen lesgeven. Daarbovenop komt nog de reguliere problematiek als te grote klassen, het lerarentekort en te veel administratie waar leraren mee kampen bij.
Volgens Hans Spekman, directeur van het Jeugdeducatiefonds, zijn de resultaten nog schokkender dan hij had verwacht. ‘Als je de resultaten van dit onderzoek ziet, zijn de gelijke kansen in het onderwijs ver te zoeken. Het moet echt anders. Het is fantastisch dat ouders de leerkracht vaak in vertrouwen nemen over eventuele problemen thuis. Laten we dan ook als samenleving zorgen dat de meester en de juf iets met die kennis kunnen doen. Met het Jeugdeducatiefonds doe ik mijn best om voor de kinderen het verschil te maken. Maar hier is ook een duidelijke rol voor de politiek. Ik zie dat ze hun best doen, maar het is niet genoeg. Deze misstand tegen gaan zal meerjarig prioriteit moeten krijgen.’
Kees van Dijkhuizen, CEO ABN AMRO: ‘Sociale ongelijkheid is vanuit ons speerpunt duurzaamheid een belangrijk onderwerp voor ABN AMRO. Wij geloven dat het bevorderen van gelijke kansen de samenleving eerlijker, inclusiever en daarmee sterker maakt. Bovendien verdient iedereen de kans om zijn talenten te ontwikkelen en daardoor handvatten te krijgen om een goed bestaan voor zichzelf op te kunnen bouwen. Daarom steunen we al drie jaar het Jeugdeducatiefonds en hebben we dit onderzoek naar kansenongelijkheid in het onderwijs mede mogelijk gemaakt.’
Directeur Jeroen den Tex van Kinderpostzegels: ´Ongelijke kansen in het onderwijs oplossen kan! Daarvoor is een integrale aanpak nodig waarbij de inbreng van leerkrachten en kinderen essentieel is. We zien aan de stroom van ideeën in reactie op onze challenge voor meesters en juffen dat het probleem echt leeft.’ Het beste idee tegen ongelijkheid in de klas werd op 8 mei bekendgemaakt.
Over het onderzoek
Het onderzoek Ongelijke Kansen in het Onderwijs is uitgevoerd door MWM2 in opdracht van het Jeugdeducatiefonds, Stichting Kinderpostzegels Nederland en ABN AMRO Foundation. Het onderzoek is uitgevoerd onder 294 leerkrachten, begeleiders en schoolmanagement binnen het basisonderwijs
Bron: Persbericht ABN AMRO Foundation, het Jeugdeducatiefonds en Stichting Kinderpostzegels, 8 mei 2019