Jongeren ervaren een groeiende druk op hun mentaal welzijn en de grootste boosdoener lijkt het eindeloos scrollen, liken, commenten en appen op sociale media. Toch ontbreekt sluitend wetenschappelijk bewijs dat sociale media een negatieve impact hebben op het mentaal welzijn van jongeren. Ellen Groenestein (hoofddocent bij de opleiding Communicatie en het lectoraat Communication in the Networked Society van de Hogeschool Rotterdam) schreef er voor Swocc een blog over.
De ontwikkelfase van adolescentie (10 tot 24 jaar) wordt beschouwd als een cruciale periode waarin zich zowel biologische als cognitieve en sociale veranderingen voordoen. Maar zijn jongeren daadwerkelijk gevoeliger voor de invloed van sociale media dan andere leeftijdsgroepen? En zo ja, zijn ze gedurende deze gehele ontwikkelfase gevoelig, of zijn er verschillen per periode? Zijn er ook merkbare verschillen tussen jongens en meisjes? Ellen Groenestein haalt in een blog op swocc.nl Amerikaans onderzoek aan (gepubliceerd op Nature.com) dat zeven jaar besloeg en meer dan 70.000 deelnemers omvatte in de leeftijd van 10 tot 80 jaar.
Mentaal welzijn
De resultaten van het onderzoek laten zien dat de relatie tussen sociale media en de levenstevredenheid van mensen aanzienlijk varieert per leeftijdsgroep. Hoewel deze relatie tot op zekere hoogte gedurende het hele leven fluctueert, bijvoorbeeld negatiever is bij mannen van 26-29 jaar dan bij mannen van 22-25 jaar, wordt de adolescentie inderdaad gekenmerkt door een sterk negatieve invloed van sociale media op het mentale welzijn. Opvallend is dat deze relatie niet constant is gedurende de hele adolescentieperiode. Er zijn specifieke fasen waarin jongeren gevoeliger zijn voor de effecten. Dit verschil is niet alleen afhankelijk van leeftijd maar ook van geslacht.
Goldilocks
Jonge adolescenten (10-15 jaar) vertonen een lineaire relatie tussen het gebruik van sociale media en hun welzijn: hoe meer ze sociale media gebruiken, hoe minder tevreden ze zijn met hun leven. Oudere adolescenten (16-21 jaar) vertonen daarentegen een ‘omgekeerde U-vormige curve’ (ook wel bekend als de ‘Goldilocks-hypothese’), wat impliceert dat degenen die zeggen zeer weinig of juist zeer veel sociale media te gebruiken, een lagere levenstevredenheid rapporteren dan degenen die gemiddeld gebruikmaken van sociale media.
Jongens vs. meisjes
De resultaten tonen opvallende verschillen aan tussen jongens en meisjes. Meisjes zijn vooral gevoelig voor de impact van sociale media tussen de leeftijd van 11 en 13 jaar. Naarmate ze meer tijd op sociale media doorbrengen, neemt hun levenstevredenheid af. Bij jongens is deze gevoeligheid pas zichtbaar op de leeftijd van 19 jaar.
Ethisch communiceren
De samenhang tussen de stadia van hersenontwikkeling en het gebruik van sociale media is cruciaal om te begrijpen hoe jongeren reageren op sociale media. De inzichten benadrukken
dat marketeers en communicatieprofessionals rekening moeten houden met specifieke leeftijdsgebonden gevoeligheden om verantwoorde communicatie te waarborgen. Door te begrijpen wanneer sociale media de meest negatieve impact hebben op het welzijn van jongeren, kun je gerichter en ethischer communiceren en werken aan een positieve online omgeving voor jongeren.
Auteur: Ellen Groenestein
Bron: swocc.nl