De opmars van internetwinkelen gaat onverminderd door en de grootste binnensteden verliezen terrein. Ook is te zien dat consumenten minder recreatief en meer doelgericht winkelen, dat winkels plaatsmaken voor horeca, ontspanning en woningen en dat de trend van lokaal kopen zich niet door lijkt te zetten. Dat blijkt uit het Koopstromenonderzoek 2021, uitgevoerd door I&O Research, in opdracht van de drie Randstadprovincies, Noord-Brabant en een aantal gemeenten en regio’s.
De belangrijkste bevindingen uit het Koopstromenonderzoek 2021 zijn:
- Opmars internetwinkelen zet onverminderd door
De opmars van internetwinkelen, die al bleek uit eerdere koopstromenonderzoeken, zet gestaag door. In 2021 zijn in alle bestedingscategorieën – van boodschappen tot mode en interieur – de internetbestedingen verder toegenomen. De coronapandemie zorgde daarbij in de meeste bestedingscategorieën voor een versnelling. Jongeren zijn meer online gaan kopen dan ouderen.
- Minder recreatief winkelen
De bestedingen aan recreatieve aankopen zoals kleding en schoeisel daalden, in fysieke winkels daalde de verkopen in vijf jaar tijd met zes procent. De bezoekersstromen in de meeste winkelgebieden zijn afgelopen ‘coronajaren’ gehalveerd ten opzichte van vijf jaar geleden. De gemiddelde besteding per binnenstadbezoeker nam wel toe. Recreatief winkelen heeft een doelgerichter karakter gekregen.
- De grootste binnensteden verliezen terrein
De daling in het aantal bezoekers bleek, met uitzondering van de binnensteden van de vier grootste steden (G4), al ruim vóór corona zichtbaar. Zo zijn de binnensteden van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag in drie jaar tijd hun positie van ‘koopkathedralen’ voor een deel kwijtgeraakt – alleen Utrecht wist haar positie vast te houden. Corona heeft een extra negatief effect gehad.
- Meer doelgericht winkelen
De bestedingen in fysieke winkels stegen in de doelgerichte sector, zoals bouwmarkten, woonwinkels en tuincentra. De stijging komt vooral door de huidige hoogconjunctuur, maar houdt ook verband met corona (herwaardering woning, thuiswerken, vermijden drukke plekken en korter en doelgerichter winkelen).
- Winkels maken plaats voor horeca en ontspanning en (transformatie naar) woningen
In de afgelopen vijf jaar nam het aantal winkels in het onderzoeksgebied met negen procent af. Dit verlies is deels gecompenseerd met meer horeca-aanbod, vooral bezorgen/halen, lunchrooms en koffiebars en café-restaurants. Ook verandert veel winkelaanbod naar wonen en andere functies.
Ruim een derde van de consumenten die komen om te winkelen (mode) maakt ook gebruik van horeca.
- Trend lokaal kopen zet niet door
Gemak en efficiëntie lijken steeds belangrijkere randvoorwaarden voor de dagelijkse boodschappen. Op basis van de ontwikkeling tussen 2016 en 2021 blijkt niet dat men in algemene zin meer lokaal is gaan kopen.