Vertrouwen in het voedselsysteem is de basis voor duurzame en gezonde keuzes, maar dat vertrouwt ontbreekt bij Europese consumenten. Een bijdrage van Durk Bosma van het Future of Food Institute.
Minder dan de helft van de Europeanen heeft vertrouwen in de integriteit van het voedselsysteem, zo blijkt uit een pan-Europese studie onder meer dan 20.000 consumenten waar het Future of Food Institute aan mee mocht werken. Hoewel het vertrouwen de laatste jaren licht is toegenomen, suggereert de studie dat een gebrek aan vertrouwen een potentiële barrière vormt tussen consumenten en een gezonder en duurzamer dieet.
Een duurzamer voedselsysteem kan alleen worden bereikt met de betrokkenheid van de consumenten, en het voedselsysteem moet op haar beurt het vertrouwen van de consumenten verdienen.
Consumenten vertrouwen de spelers in de voedselketen wanneer ze:
- Open zijn: eerlijk zijn en alle relevante informatie verstrekken;
- Zorgvuldig zijn: handelen in het algemeen belang, en luisteren naar wat de consument te zeggen heeft; en
- Competent zijn en de benodigde vaardigheden beschikken.
Gebrek aan transparantie
Terwijl Europese consumenten over het algemeen producenten competent vinden (58% van de consumenten is het daarmee eens) en over de nodige vaardigheden beschikken (55%), is slechts een derde van mening dat zij voldoende open (37%) of eerlijk zijn over hun rol in het voedselsysteem (36%) – wat erop wijst dat een gebrek aan transparantie aan de basis ligt van dit gebrek aan vertrouwen.
‘Consumenten willen meer transparantie van voedselproducenten. Ze zijn op hun hoede voor ‘greenwashing’ en vinden dat de labels die fabrikanten gebruiken te ingewikkeld zijn voor de gemiddelde consument,’ zegt Saskia Nuijten, directeur communicatie en publieke betrokkenheid, EIT Food.
Ook voor de autoriteiten is transparantie en betrokkenheid bij de consument een probleem: slechts 39% van de Europese burgers vindt dat zij voldoende open zijn, en 37% vindt dat zij genoeg doen om naar de mening van de gewone mensen te luisteren.
Retailers genieten een groter vertrouwen van het publiek: meer dan de helft (54%) van de consumenten zegt retailers te vertrouwen op het punt van deskundigheid, openheid en zorgvuldigheid.
Het vertrouwen in de boeren is het grootst van alle groepen in de voedselindustrie (bij 67% van de consumenten).
Kweekvlees
Over het algemeen maakt de consument zich bij het kopen van voedsel weinig zorgen over de voedselveiligheid omdat de kwaliteit van het voedselaanbod en de wijze waarop deze kwaliteit wordt gecontroleerd voldoende is. Maar consumenten zijn terughoudend als het gaat om innovaties die een oplossing zouden kunnen bieden voor de huidige problemen bij de voedselproductie. Denk aan kweekvlees.
Slechts 37% van de Europeanen staat open voor innovatie in voeding, de meeste Europeanen twijfelen. Wat naar voren komt is scepsis en een gebrek aan vertrouwen als het gaat om innovaties in hun voedingspatroon. Ze weten niet zo goed wat het voordeel voor zichzelf is, en de consument wil een gedegen bevestiging van de gezondheidseffecten en duurzaamheid op lange termijn. Meer vertrouwen in het voedselsysteem vergroot kortom de acceptatie van vernieuwing in het voedselsysteem.
Over de studie
EIT Food is onderdeel van het European Institute of Innovation and Technology (EIT), een orgaan van de Europese Unie. De studie is uitgevoerd door Future of Food Institute en een consortium van pan-Europese academische partners, waaronder de Universiteit van Reading, de European Food Information Council (EUFIC), de Universiteit van Aarhus, de KU Leuven en de Universiteit van Warschau.