Uit verschillende onderzoeken blijkt dat jongeren steeds minder gebruik maken van traditionele media, en steeds meer van sociale media, ook voor informatie over belangrijke gebeurtenissen in binnen- en buitenland. Voor het Commissariaat voor de Media is dat aanleiding voor een drieledig onderzoek.
Het Digital News Report Nederland 2023 geeft al een indicatie van dalend vertrouwen in het nieuws bij degenen die vooral sociale media als nieuws gebruiken. En dat geldt voor veel jongeren. Voor het Commissariaat voor de Media wil er onderzoek naar doen, en geeft dat de titel mee: ‘Jongeren, nieuws en sociale media: hoe jongeren zich informeren over belangrijke gebeurtenissen in de wereld’. Het Commissariaat wil onderzoeken hoe het toegenomen belang van sociale media invloed heeft op het informatiegebruik van jongeren, en in hoeverre dit consequenties heeft voor het gebruik van journalistiek door jongeren als bron voor informatie. Het is de ambitie van de onderzoekers om ook aanbevelingen te doen voor beleidsmakers en de politiek, en om de nieuwssector handelingsperspectieven te geven, zodat de relevantie van journalistiek bij jongeren ook in de toekomst op een hoog niveau blijft.
Deelprojecten
Het onderzoek bestaat uit drie deelprojecten:
- Allereerst wordt met een socialemedia-analyse het aanbod van nieuws binnen sociale media in kaart gebracht. Met behulp van monitoring-tools kan men op algemeen niveau inzicht krijgen in de bronnen die het meest actief zijn binnen socialemediaplatformen die jongeren veel gebruiken.
- Het tweede project is het hoofdproject, gericht op de jongeren zelf. Keuze is gevallen op de groep 16-24 jaar. Deze groep wordt ook wel ‘social natives’ genoemd, omdat zij is opgegroeid met sociale media. Dit is bovendien de levensfase waarin nieuwsroutines worden opgebouwd en vertrouwen in nieuws en journalistiek tot stand komt. Een vragenlijstonderzoek moet de interesses en het informatiezoekgedrag rondom verschillende onderwerpen in kaart brengen, alsmede de bekendheid, het gebruik en de betrouwbaarheid van nieuwsbronnen. Ook het vertrouwen in het nieuws komt aan bod, evenals de rol van opvoeding en onderwijs. De vragenlijst wordt online voorgelegd aan 2.000 jongeren én aan circa 500 volwassenen tussen 40 en 65 jaar oud. Dit maakt een vergelijking tussen generaties mogelijk. Voor de uitvoering van het veldwerk is na een bureauselectie gekozen voor IPSOS I&O.
- In het derde deelproject staan de makers van het nieuws centraal en met hen willen de onderzoekers in gesprek gaan over onder andere de belangrijkste bevindingen uit het vragenlijstonderzoek en de keuzes die zij maken rondom aanwezigheid binnen sociale media en jongeren als doelgroep.
Naar verwachting zal het eindrapport in het vierde kwartaal 2024 beschikbaar komen.