‘Er moet altijd iemand overzicht hebben over wat jouw AI-tool doet’

Door Jan Roekens | 22-10-2024

Op het Data & Analytics Congres van 7 november gaat het ook over de regels en afspraken rond AI Wat mag wel en niet, en wat is er ethisch verantwoord? En wat betekent dat voor de branche? Het zijn onderwerpen waar ESOMAR op wereldwijd niveau mee bezig is. Jules van Vlokhoven, Advocacy and Standards Project Coordinator van de wereldwijde beroepsgroep voor insights en analytics, komt er op 7 november over vertellen. We legden hem zeven vragen voor.

Kun je iets meer vertellen over het onderwerp van je presentatie?

‘Mijn presentatie focust op de verschillende wetten met betrekking tot AI, wetten die er al zijn en die er aankomen, en op de vraag waarom het relevant is voor onze industrie en welk effect ze zouden kunnen hebben. Onze branche is in de laatste jaren enorm gegroeid en technologie is een steeds grotere rol gaan spelen. Dit betekent ook dat alle innovatieve technieken, zoals AI, meer en meer gebruikt worden in de marktonderzoek-, data- en analyticsbranche. Daarbij komt dat de nieuwe wetgeving voor deze nieuwe technieken ook relevant voor ons zijn.’

Welke AI-richtlijnen zijn er al en staan er nu op stapel in de EU (en welke verwacht je in de VS?)?

‘De meeste mensen zijn al bekend met de EU AI Act, die al deels van kracht is. Een groot gedeelte van de EU AI Act is werking getreden op 2 augustus van dit jaar, maar het verbod op AI-systemen met een onaanvaardbaar risico gaat op 2 februari a.s. in. In de VS hebben ze sinds 2020 de National AI Initiative Act, waarmee ze een National Office hebben opgezet die verantwoordelijk is voor het implementeren van de nationale strategie over AI.’

Wat zijn de consequenties van regulering voor de marktonderzoek-, data- en analyticsbranche?

‘Een van de zaken die wij extra in de gaten houden, omdat het extra relevant is voor onze branche, zijn onder andere emotion recognition systemen. Neem bijvoorbeeld een interview waarin je iemands gezicht scant om zijn of haar emoties te analyseren. Deze systemen zijn gecategoriseerd als ‘hoog risico’. Dit betekent dat je de individuen die blootgesteld worden aan deze systemen altijd moet informeren over wat het systeem precies doet en welke gegevens het verzamelt.’

Is het mogelijk om net zoals bij de wetgeving rond privacy een speciale positie toe te kennen aan de branche?

‘Natuurlijk kunnen we niet met zekerheid zeggen of het mogelijk is om een speciale positie te krijgen voor onze branche, maar dit is wel een van de doelen van ESOMAR. We willen aantonen dat het doel van onze branche is om een positieve bijdrage aan de maatschappij te leveren. Door met verschillende groepen samen te werken, en de wetgevers goed te informeren over wat onze branche doet, hopen we hier een goede kans op te hebben.’

‘We willen aantonen dat onze branche positief bijdraagt aan de maatschappij’

Is te veel regulering een mogelijke rem op innovatief gebruik van AI, ook in de branche?

‘Te veel regulering zou een mogelijke rem kunnen zijn op innovatie, omdat het veel experimentele tools limiteert of verbiedt. Maar vaak zijn deze reguleringen bedoeld om individuen te beschermen, wat bij onze industrie ook belangrijk is, aangezien we met veel persoonsgegevens van individuen werken.’

Wat is de rol van ESOMAR in het meedenken en meebepalen van de regulering rond AI, en welke onderwerpen spelen een belangrijke rol?

‘ESOMAR maakt sinds kort deel uit van de groep die meehelpt aan het creëren van de European Union Code of Practice on General-purpose AI. Dat geeft ons de mogelijkheid om mee te praten over hoe de uitvoering van de Code of Practice eruit gaat zien. Dit geeft ons een goede positie om mee te denken over hoe we praktisch gezien de AI Act kunnen naleven. We zijn nog in de beginfase van deze werkgroep, maar het is al een grote stap om de kans te krijgen om onze input te laten gelden.’

Wat wil je de bezoekers van het Data & Analytics Congres meegeven als het gaat om aanpak en toepassing van AI?

‘Het is uiteraard belangrijk om de nieuwe wetgeving in de gaten te houden en dat je, wanneer je bezig bent met AI-tools, altijd zorgt dat je zo transparant mogelijk bent naar degene op wie de tools zijn gericht. Het is essentieel dat er altijd iemand overzicht heeft over wat jouw AI-tool doet, en dat de AI-tool zelf geen belangrijke beslissingen kan nemen. Ook is het belangrijk om te onthouden, ondanks dat AI relatief nieuw is, en er vele nieuwe wetgeving is en aankomt, er ook al veel wetten bestaan die relevant zijn voor de nieuwe AI-tools. Neem bijvoorbeeld GDPR, veel AI-systemen gebruiken persoonsgegevens; dit betekent dat je je ook aan de wetgeving rondom persoonsgegevens moet houden.’

In Nederland is het Data & Insights Network ook bezig met de regelgeving rond AI. Binnenkort verschijnt daar een eerste publicatie over.

Benieuwd naar wat Jules van Vlokhoven komt vertellen over AI en regelgeving, kom dan naar het Data & Analytics Congres. Een dag vol presentaties, workshops en ontmoetingen over de nieuwste ontwikkelingen in het vak. Kijk hier voor meer informatie en inschrijven.

Auteur: Jan Roekens, Hoofdredacteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant

Ook de laatste bytes ontvangen?