De dood is geen makkelijk onderwerp. Ruigrok en Interpolis wilden toch ontdekken hoe mensen daarmee omgaan en wat nabestaanden nodig hebben. Hun MIE-presentatie leverde vorige maand een hoge score op van de bezoekers en veel reacties, vertelt Zoë Dankfort van Ruigrok.
Goed om te zien dat zo’n moeilijk thema heel goed werd ontvangen op het MIE.
‘Ja, het is echt mooi dat zo’n onderwerp zo aanspreekt. Na afloop kwamen er mensen naar ons toe om erover door te praten. Met name wilden ze meer weten over je digitale nalatenschap; wat je doet met bijvoorbeeld Facebook-accounts van iemand die overlijdt. Dat is een vrij nieuw onderwerp waar veel organisaties en individuen mee bezig zijn. Dat kan iets zijn voor een vervolgonderzoek.’
Wat was voor Interpolis de kernvraag?
‘Zij hebben producten die mensen kunnen helpen rond overlijden en ze merken dat er veel vervelende gevolgen zijn als je dat niet regelt. Maar hoe ga je mensen daar nu al bewust van maken? Dat is de uitdaging. Door mensen te spreken die het zelf hebben ervaren, kan je ontdekken wat zoal de gevolgen kunnen zijn. Interpolis wilde weten hoe zij mensen optimaal kunnen ondersteunen, meer dan alleen financieel. We hebben het perspectief gelegd op: hoe kan jij zorgen dat jouw nabestaanden goed verder kunnen leven? Wat moet je daarvoor regelen? Hoe maak je dat zo laagdrempelig mogelijk?’
Hoe gaf dit onderzoek Interpolis praktische handvatten?
‘Ze hebben geleerd welke ondersteuning je het beste kunt bieden. Dat is onder meer het creëren van overzicht. Je kunt denken aan een stappenplan. En aan een digitale verzamelplaats waar alle abonnementen, rekeningen en verzekeringen van iemand bij elkaar staan. Zo hoeven nabestaanden niet door allerlei laatjes en papieren te zoeken. Ook leerde Interpolis dat het fijn is als ze niet alleen uitkeren bij een overlijden, maar ook van zich laten horen. Bekend was dat het toesturen van een boek over verlies- en rouwverwerking zeer op prijs werd gesteld door nabestaanden. De goede reacties hierop gaven aanleiding voor Interpolis om meer in de belevingswereld te duiken en te ontdekken op welke manieren ze nabestaanden nog meer kunnen ondersteunen.’
In hoeverre hielden jullie rekening met de cultuurverschillen in Nederland?
‘We hadden voor het onderzoek een zo divers mogelijke groep bij elkaar gezocht, maar het verschil in religie kwam pas echt goed terug in de inspiratiesessie die we deden bij Museum Tot Zover, het museum over leven en dood. Er was daar net een Surinaamse uitvaartceremonie gaande, waarbij mensen dansend in een optocht richting de begraafplaats gingen. Voor Interpolis en voor ons een mooie aanleiding om daar in de toekomst verder onderzoek naar te doen.’
Jullie hadden het op het MIE ook over present bias. Is denken aan de dood net zo’n vervelend en ver-weg-onderwerp als pensioen?
‘Ik doe zelf veel onderzoek over pensioen. In elk gesprek kom je tegen dat men er bij nieuws over pensioenen, bijvoorbeeld een wijziging in het pensioenstelsel, even denkt: Oh ja, ik moet nu echt iets gaan regelen. Maar dan gebeurt er weer van alles waardoor ze het niet doen. Wat dat betreft komt het inderdaad heel erg overeen. Het is geen leuk onderwerp dus laat je het liever liggen.’
Sommige interviews die jullie deden waren best heftig, zoals die met een jonge longkankerpatiënte. Hoe verwerkte je dat?
‘Ik deed het samen met een collega in duo-vorm. Wij hadden ook de interviewopzet gemaakt en de deelnemers geworven, dus dan zit je er gelukkig al meer in. Maar we hadden veel steun aan elkaar. We hebben de gesprekken afgewisseld en ook veel met elkaar nagepraat over wat het met ons deed. Ik ben zelf in ieder geval meer gaan nadenken over dit onderwerp.’
Over Zoë Dankfort
Zoë sloot in 2018 haar opleiding Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft af. Tijdens haar Msc Strategic Product Design, vond ze de interviews met de medewerkers rond een project het boeiendst. Ze besloot daarop haar carrière in het marktonderzoek te vervolgen, en kwam in 2019 bij Ruigrok terecht. Daar is zij momenteel Senior Research Consultant.
Ruigrok is Kennispartner van Daily Data Bytes