Is het u opgevallen dat er deze verkiezingen maar weinig discussie is over de peilingen? Misschien niet, omdat het uitblijven van iets nu eenmaal minder opvalt dan iets waarmee je regelmatig in aanraking komt. Maar het is zo.
Nog niet zo lang geleden gingen peilers, journalisten en politicologen regelmatig met elkaar op de vuist. Een metaforische vuist weliswaar, maar het kon er stevig aan toegaan. Zo had Volkskrant-columnist Bert Wagendorp het in 2015 nog over peilers als ‘politieke piskijkers’ en ‘charlatans’ en schreven politicologen Armèn Hakhverdian, Tom Louwerse, Tom van der Meer in 2014: ‘Ondanks steeds weer hoog opgeklopte verwachtingen, zitten peilingen er geregeld naast.’[1]
Begin dit jaar verzuchte dezelfde Wagendorp: ‘Ik wil dagelijks peilingen van Peter Kanne in de krant, met veel staafdiagrammen en zover mogelijk uitgesplitst naar leeftijd, woonplaats, inkomen en hobby, zodat je er lekker lang naar kunt kijken. Ik wil Maurice de Hond die afkickt van corona en bij Op1 de polls duidt.’
Met Armèn Hakhverdian zat ik onlangs in de NRC-podcast ‘Haagse Zaken’, waar Armèn veel waardering bleek te hebben voor de manier waarop peilers én media nu omgaan met het metier. Hij verbaasde zich er hardop over dat de peilingen in het huidige versnipperde en volatiele electorale landschap zo goed zijn[2].
Het kan verkeren
Dit ging overigens niet vanzelf. Peilers hebben zich de kritiek van de politicologen aangetrokken. Methodieken zijn verfijnd, er wordt minder stellig gerapporteerd (geen hoog opgeklopte verwachtingen) en we zijn zo transparant mogelijk. De drie peilers uit de Peilingwijzer – Sjoerd van Heck van Ipsos, Manuel Kaal van Kantar en ikzelf – gingen begin 2020 gebroederlijk, mét Tom Louwerse van de Peilingwijzer, alle serieuze media af om ze uit te leggen wat je wel en niet kan met peilingen. Wel met een verzoek: gebruik de Peilingwijzer, maar vermeld alsjeblieft ook dat wij de uitvoerende bureaus zijn. Dat leidde tot goede gesprekken en ze doen het tegenwoordig eigenlijk heel netjes. In het NOS Journaal kun je nu bijvoorbeeld horen of lezen: ‘de Peilingwijzer, het gewogen gemiddelde van de peilingen van Ipsos, Kantar en I&O Research’. Dat een politicoloog als Tom Louwerse zich verbindt aan onze peilingen en – via de NOS – keurig laat zien wat de trends en onnauwkeurigheidsmarges zijn, helpt ook. Het haalt de scherpe randjes eraf en geeft een rustig en betrouwbaar beeld van de electorale ontwikkelingen.
Tenminste, als de kiezers volgende week ook een beetje meewerken.
[1] “De peilingencarrousel draait door” Stuk Rood Vlees, 18 maart 2014 https://stukroodvlees.nl/de-peilingencarrousel-draait-door/
[2] NRC “Haagse Zaken”27 februari 2021 https://www.nrc.nl/nieuws/2021/02/27/26-de-3-ps-peiler-politicoloog-en-politiek-journalisten-a4033533