Man versus machine

Door Kees van Duyn | 26-05-2021

Welkom bij Myth Busters, de blog waarin Kees van Duyn en Robert van Ossenbruggen de jubelverhalen over innovaties aan zich voorbij laten gaan, en een kritische blik werpen op datgene wat we met z’n allen voor zoete koek slikken. Zoals het idee dat je met software ‘insights’ kunt identificeren.

Voor wie het nog niet wist: mensen zijn feilbaar en ons beoordelingsvermogen is beperkt. Onze software zit vol bugs. Het verwerken van grote hoeveelheden informatie gaat ons daarom moeilijk af.

Artificial intelligence is een manier om onze cognitieve weeffouten te omzeilen. De belofte is torenhoog. En als we Daniel Kahneman mogen geloven is het een gelopen race: ‘Clearly AI is going to win <against human intelligence>’. We zullen ons simpelweg moeten aanpassen aan de nieuwe digitale realiteit.
Maar zover is het nog niet. Want als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is dat het meestal ook. Die oude wijsheid geldt volgens mij ook voor insight engines.

‘Insight engines zijn softwareplatforms die geautomatiseerd inzichten kunnen leveren en daarbij alle mogelijke relevantie informatie (reports, online conversation en interne/externe databronnen) betrekken. Ze leveren automatisch bruikbare inzichten op die zijn afgeleid van het volledige spectrum van inhoud en gegevens die binnen en buiten een bedrijf toegankelijk zijn. Met andere woorden: de engine kan een antwoord destilleren uit wat al bekend is.’
Aldus Sjoerd Koornstra van The House of Insights in Daily Data Bytes (de onderstrepingen in de tekst zijn van mij). Op verzoek van de MOA heeft Sjoerd veertien insight engines in kaart gebracht. Dat heeft hij ongetwijfeld goed gedaan.
Maar zijn woorden lijken problematisch: software die pasklare insights levert? Dat lijkt me stug. De kneep zit ‘m waarschijnlijk in de definitie van insight. Mijn vermoeden is dat we hier te maken hebben met ordinaire informatie en observaties, niet met insights.
Want wat is nu eigenlijk een insight? Steve Wills en Pauline Williams maken een onderscheid tussen insight (enkelvoud) en insights (meervoud):

  • insight is een dieper begrip van een bepaald onderwerp, categorie of merk; het kan leiden tot nieuwe inzichten, maar dit hoeft niet per se
  • insights staan voor nieuwe inzichten; het vertelt ons iets wat we nog niet wisten en gaat vaak vergezeld van een eureka-ervaring

Het een sluit het ander niet uit – insight kan de basis zijn voor insights.

Ik wil hier nog iets aan toevoegen: er moet sprake zijn van een min of meer directe lijn tussen een insight en een oplossing voor een concreet probleem. Oftewel: een insight heeft een utility in het licht van een specifieke en tijdgebonden businessvraag. Anders is het slechts informatie.
Insights liggen sowieso niet voor het oprapen. Je kunt ze niet identificeren of ‘ophalen’ (alsof je met een hengel insights uit iemands hoofd kunt vissen). Echte insights zijn vaak het resultaat van het combineren en herinterpreteren van bestaande informatie, inclusief hypotheses over de toekomst.

Dit is en blijft voorlopig mensenwerk. Ik ga nog niet op zoek naar een andere baan.

Maandelijkse blog van ‘Myth Busters’ Robert van Ossenbruggen en Kees van Duyn, waarin zij een kritische blik werpen op het vakgebied.

Auteur: Kees van Duyn, Auteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant

Ook de laatste bytes ontvangen?