In deze Next Gen Insights zien we dat AI elke dag slimmer lijkt te worden, maar nieuw onderzoek van de Universiteit van Amsterdam en het Santa Fe Institute toont iets verrassends. Een kind van acht verslaat nog steeds geavanceerde AI-systemen in een eenvoudige visuele taak. Het onderzoek toont dat jonge kinderen bepaalde patronen nauwkeuriger herkennen dan modellen die miljoenen beelden hebben gezien.
▼
Hoe de proef werkte
De onderzoekers legden kinderen en AI-systemen dezelfde visuele taak voor. De proef bestond uit het herkennen van beeldpatronen. In totaal deden 84 kinderen tussen de 5 en 13 jaar mee. Hun antwoorden werden vergeleken met die van verschillende AI-modellen, waaronder moderne vision-systemen.
Het resultaat was opvallend.
Kinderen van 8 jaar presteerden overduidelijk beter dan de AI-modellen op deze taak. Jongere kinderen scoorden iets lager, maar bleven op meerdere onderdelen alsnog in de buurt van de AI-prestaties.
De reden achter het verschil
Het verschil zit in hoe mensen kijken. Kinderen letten op vormen, contrasten en patronen en doen dat flexibel en intuïtief. AI-modellen volgen patronen die zij uit data hebben geleerd. Dat werkt goed bij duidelijke beelden, maar gaat mis zodra iets subtieler wordt of afwijkt van de trainingsdata. Daardoor maakt AI fouten die voor kinderen eenvoudig zijn.
Het onderzoek laat zien dat AI anders kijkt dan mensen en dat vooral jonge kinderen gevoeliger zijn voor visuele verbanden die systemen missen.
Wat de onderzoekers verder ontdekten
- Oudere kinderen tussen 10 en 13 jaar scoorden het hoogst en lieten de AI-systemen ruimschoots achter zich.
- AI maakte structureel hetzelfde type fouten. Kinderen niet.
- De verschillen in prestaties bleven zichtbaar, ook wanneer beelden werden aangepast om de taak lastiger te maken.
Wat onder de oppervlakte speelt
Het doel van de studie is niet om AI te verslaan. Het laat zien dat je voorzichtig moet zijn bij het vergelijken van menselijke intelligentie met kunstmatige systemen. AI kan veel, maar kijkt compleet anders dan het menselijk oog.
Volgens de onderzoekers moeten we nog beter onderzoeken waar AI sterk is en waar het nog tekortschiet. Vooral nu steeds meer toepassingen afhankelijk worden van visuele beoordeling.
Het punt dat blijft staan
Menselijk inzicht blijft op bepaalde vlakken nauwkeuriger. Het UvA-onderzoek laat zien dat zelfs een kind van acht nog steeds iets ziet wat een geavanceerd systeem mist. Dat inzicht is belangrijk nu AI een grotere rol speelt in onderwijs, zorg, dienstverlening en besluitvorming.