Stikstof ontwikkelt zich tot een splijtzwam bij de aanstaande verkiezingen voor de Provinciale Staten, maar stikstof betekent voor veel kiezers iets anders. Er is in het land grote verdeeldheid over de vraag of het kabinet strengere of minder strenge maatregelen moet nemen, maar wat de huidige kabinetsplannen precies zijn, daar bestaat veel verwarring (of wantrouwen) over. Dat alles blijkt uit onderzoek van I&O Research.
Driekwart van de Nederlanders maakt zich om de een of andere reden zorgen om de gevolgen van (een teveel aan) stikstof, maar die redenen lopen sterk uiteen per kiezersgroep.
PVV-kiezers zijn de enigen waarvan een substantieel deel (49%) zich geen zorgen maakt. Van de kiezers van alle andere partijen maakt ruim de helft zich wel zorgen.
Kiezers van de links-progressieve partijen (GroenLinks, PvdA, D66, PvdD, SP) maken zich vooral zorgen om de gevolgen voor het klimaat, bomen en planten en vogels en insecten. Kiezers van VVD en CDA maken zich daar ook zorgen om (maar in mindere mate) en daarnaast om de gevolgen voor de woningbouw en de boeren.
Kiezers van de rechts-conservatieve partijen (BBB, JA21, PVV) zitten vooral met de gevolgen voor de boeren en minder met de gevolgen voor klimaat, flora en fauna.
‘Meer doen’
Bijna vier op tien (39%) vinden dat het kabinet meer moet doen om de uitstoot van stikstof tegen te gaan, een kwart (26%) vindt dat het juist minder moet zijn en nog eens een kwart neemt een tussenpositie in (en 10% weet het niet). Het aandeel ‘meer doen’ neemt weer iets toe ten opzichte van juli 2022 (35%). Dit was 60% in oktober ’21, maar per saldo was het beeld steeds zo dat een groter deel vond dat het kabinet er eerder meer aan moest doen dan minder.
Kiezers van GroenLinks, Volt, PvdD, PvdA, D66 en CU vinden dat het kabinet nog een tandje bij moet zetten. Kiezers van SGP, PVV, BBB en JA21 vinden in meerderheid dat het wel wat minder mag (of moet).
Over de uitgangspositie van het kabinet – in 2030 moet de totale stikstofuitstoot 50% lager zijn dan nu – bestaat al verdeeldheid: 44% staat erachter, 18% is er tegen en de rest is neutraal of weet het niet. Voor de andere (mogelijke) maatregelen is de verdeeldheid nog groter.
Ruimte voor demonstraties
Zeven op de tien (72%) vinden dat mensen die willen demonstreren daar van de Nederlandse overheid volledig of grotendeels de ruimte voor moeten krijgen.
Twee derde denkt dat dat ook geldt voor de boeren die protesteren tegen het stikstofbeleid, een kwart denkt van niet. De steun voor de protesterende boeren (40%) is groter dan voor het protest van Extinction Rebellion tegen fossiele subsidies (24%). Kick Out Zwarte Piet en de antivaxxers kunnen op nog minder steun rekenen.