De vraag naar geslacht is een van de standaardvragen in bijna elk marktonderzoek. Maar tegenwoordig is het genderspectrum veel breder dan de opties man en vrouw. Erkenning van het gebrek aan meer opties is belangrijk, want de ogenschijnlijk simpele vraag kan iemand het gevoel geven wel of juist niet gezien te worden. Maar hoe doe je dat en hoe reageren mensen als je een extra genderoptie toevoegt? MarketResponse hield een peiling om te zien hoe Nederlanders hierover denken, met verrassende uitkomsten.
Man en vrouw zijn de twee binaire genders, non-binaire personen identificeren zich met geen van beide geslachten. Dit betekent dat ze zich geen man of vrouw voelen, of juist allebei. De tweedeling man/vrouw is dus voor hen te strikt. Non-binaire mensen zien sekse meer als een breed spectrum waar je binnen (of buiten) kunt vallen. Volgens onderzoekers van Kenniscentrum Rutgers vindt 4% van de Nederlanders zich niet of ten dele in het hokje man of vrouw passen. Niet iedereen identificeert zich als non-binair, dus hoeveel mensen er precies non-binair zijn in Nederland is niet bekend.
Non-binair
In Nederland wordt de term non-binair steeds meer geaccepteerd.
Ook voor marktonderzoekers is het belangrijk om buiten de binaire kaders te blijven kijken, aangezien de vraag naar geslacht een prominente plaats heeft binnen ons werk. MarketResponse hanteert al standaard een derde geslachtsoptie, namelijk ‘Anders’. Toch blijft de vraag ook hiermee een gevoelig onderwerp, want hoe kun je vragen naar iemands geslacht en toch zorgen dat iedereen voldoende ruimte heeft om naar wens te antwoorden.
Om tot een nieuwe selectie geslachtsvragen te komen, ging Marketresponse in gesprek met Transgendernetwerk Nederland en een professor sociologie verbonden aan de Radboud Universiteit en gespecialiseerd in ongelijkheid en participatie. Op basis daarvan kwam het bureau tot vier opties die zijn voorgelegd aan een representatieve groep Nederlanders.
Modeterm
Maar eerst de vraag: is er wel behoefte aan een geslachtsneutrale optie?
Uit de peiling bleek dat 39% vindt dat er een geslachtsneutrale optie moet zijn. 33% heeft een neutrale mening over dit onderwerp en 29% ziet geen noodzaak voor een genderneutrale optie. Nederland is dus zeer verdeeld over dit onderwerp.
In de open antwoorden van mensen die het oneens zijn met een geslachtsneutrale optie, zien je dat er voor hen maar twee geslachten bestaan. Sommigen vinden non-binair een modeterm en een onderwerp dat voor een relatief kleine groep mensen relevant is.
Van de mensen die wel vinden dat er een geslachtsneutrale optie in onderzoek moet komen, steunt 75% het voorstel, ook al is de genderneutrale optie voor henzelf niet van toepassing. Een opvallende uitkomst is dat 37% vindt dat vragen naar geslacht überhaupt niet nodig is. 1% gaf aan zichzelf niet als man of vrouw te identificeren.
Uitvragen
Over het algemeen krijgt de vraag ‘Wat is je geslacht?’, met als antwoordopties ‘Man, Vrouw, Anders’ en ‘Wil ik liever niet zeggen’ de voorkeur (27%). Voorstanders van een geslachtsneutrale optie hebben als voorkeur ‘Hoe ziet u zichzelf?’.
Opvallend: van de mensen die in eerste instantie aangeven tegen het toevoegen van een geslachtsneutrale optie te zijn (29%), koos meer dan de helft (56%) toch voor een van de vier opties met ruimte voor genderneutrale antwoorden. Het andere deel is het nog steeds niet eens met een dergelijke optie. Kortom, er is een groep die niet kan wennen aan het idee dat er meer sekses zijn dan man en vrouw.
MarketResponse kiest voor de gulden middenweg, namelijk: ‘Wat is je geslacht?’ met als antwoordopties ‘Man, Vrouw, Ik identificeer mij als [open]’ en ‘Wil ik liever niet zeggen’. Zo verandert de vraag niet meteen drastisch voor de groep die nog niet klaar is voor een radicaal andere vraagstelling, maar de vraag biedt ook ruimte voor mensen die zich liever niet in een hokje laten duwen.
Peiling diversiteit en inclusie nog open tot 31 juli
Op 1 juli ging de eerste wereldwijde peiling ooit over diversiteit en inclusie in onze branches van start. De looptijd van de peiling is verlengd tot 31 juli. Laat je stem horen in deze enquête van 15 à 20 minuten en vul de All-In Monitor in.