Nederlanders denken overwegend nog steeds duurzaam: ze maken zich zorgen over de opwarming van de aarde, zijn pessimistisch voor de toekomst en vinden dat de overheid maatregelen moet nemen om klimaatverandering tegen te gaan. I&O Research deed onderzoek en ziet in vergelijking met voorjaar 2019 en 2020 slechts enkele, kleine verschillen verschillen in het denken. Maar… goed nieuws: er zijn wel degelijk verschillen in het gedrag. Soms klein, soms groot, maar wel opvallend.
Dit jaar zien de onderzoekers voor het eerst dat de gemiddelde Nederlander duurzamer gedrag vertoont: duurzamere verwarmingsmethoden en energiebesparende maatregelen, men vliegt en rijdt minder, eet minder vaak vlees en staat minder lang onder de douche. En men lijkt hier bewuster mee om te gaan. De verschillen zijn soms klein, soms groot; ten dele komt dat voort uit bewust ander (duurzamer) gedrag, ten dele uit financiële overwegingen of coronamaatregelen (met name m.b.t. mobiliteit).
Voetafdruk
Net als in 2019 en 2020 is op basis van de gedragsvragen een CO2-voetafdruk berekend. Bij de voorgaande onderzoeken was de conclusie dat duurzaam denken (nog) niet leidde tot duurzaam doen. Dat is nu anders. De gemiddelde uitstoot van Nederlanders is van 1.000 punten in 2019 gedaald naar 875 in 2022. Deze daling van 13% doet zich op alle vlakken voor, maar is het grootst voor vervoer (-24%) en wonen (-21%). De coronamaatregelen en de energiecrisis spelen hier (ten dele) een rol. Op andere vlakken (zoals minder vaak vlees eten, elektrisch rijden, CO2-compensatie boeken, bijhouden hoe lang men doucht) durven de onderzoekers te zeggen dat hier duurzamer denken aan ten grondslag ligt.
Daling CO2-uitstoot
Jongeren (18-24 jaar) en 65-plussers hebben de kleinste CO2-voetafdruk (758 en 851). Het gedrag van de middengroepen (25-64 jaar) is het minst duurzaam.
Alle leeftijdsgroepen laten een daling in CO2-uitstoot zien ten opzichte van 2019. De daling is echter het grootst onder jongeren tot 24 jaar (-21%).
Kijken we naar het opleidingsniveau dan blijken middelbaar opgeleiden nu de grootste CO2-uitstoters. Voorheen waren dit de hoger opgeleiden. Zij laten echter een sterke daling (-17%) zien in hun uitstoot. Hoger opgeleiden maken zich, net als in 2019, ook meer zorgen om het klimaat dan lager en middelbaar opgeleiden.
Vliegwroeging
Hoger opgeleiden en jongeren zijn vaker duurzaam uit overtuiging. Deze groepen zijn minder vlees gaan eten, minder gaan vliegen, hebben meer last van ‘vliegwroeging’ en boeken vaker CO2-compensatie bij een vliegreis. Ook nemen ze vaker de fiets en hebben ze relatief vaak zonnepanelen op het dak liggen.
Lager en middelbaar opgeleiden lijken pas mee te doen als duurzaam gedrag ook kostenbesparend is, bijvoorbeeld door te besparen op energie of minder lang te douchen. In ander gedrag is, vergeleken met 2019, geen verschil of zelfs een toename van niet-duurzaam gedrag zichtbaar. Lager (en middelbaar) opgeleiden eten nog net zoveel vlees en zijn zelfs meer uren gaan vliegen.
Bijna de helft van de Nederlanders (47%) vindt dat het kabinet Rutte IV meer moet doen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, meer dan wat het kabinet zegt te willen doen.