Data wijzen uit: social media hebben direct effect op jongeren

Door Jan Roekens | 29-10-2024

Voor de eerste keer is nu op basis van gebruikersdata aangetoond dat jongeren inderdaad gevoeliger kunnen zijn voor socialmediafeedback dan volwassenen. Het heeft direct impact op hun humeur en de manier waarop ze reageren op de apps. Dat blijkt uit onderzoek van de UvA, gepubliceerd op Science Advances.

Een van de zorgen over het gebruik van social media door jongeren is dat ze de apps veel langer en vaker gebruiken dan ze willen omdat ze meer en meer likes willen verzamelen. Dit zou leiden tot een toename van angstgevoelens en spanning. Onderzoeker Wouter van den Bos: ‘Jongeren maken een ontwikkelingsperiode door waarin ze erg gevoelig zijn voor zowel beloning als afwijzing, gevoelens die vaak gelinkt worden aan impulsief gedrag of symptomen van depressie.’

Gevoelig voor likes

De onderzoekers vlogen het vraagstuk op drie manieren aan. Ten eerste bestudeerden ze een grote dataset van Instagram-berichten, waarbij een rekenmodel de gevoeligheid voor likes vastlegde. Ten tweede voerden ze een experimentele studie uit die de kenmerken van socialmediaplatforms nabootste en die kon worden gebruikt om stemmingsveranderingen te volgen. Tot slot toonde een verkennende neuroimagingstudie aan dat de gevoeligheid voor socialmediafeedback verband houdt met individuele verschillen in de grootte van de amygdala (het stuk van onze hersenen dat medeverantwoordelijk is voor het verwerken van emotionele herinnering). Gezamenlijk bewezen de drie studies dat jongeren inderdaad gevoeliger zijn voor feedback.

Dip in het humeur

Het krijgen van een like levert een vergroot gevoel van verbondenheid op en een lift van het humeur van jongeren, maar dat kan de aantrekkingskracht van de platformen ook zó groot maken dat het leidt tot problematisch gebruik. Aan de andere kant leggen jongeren de apps sneller weg dan volwassenen als ze geen likes krijgen, maar dat kan dan weer tot een dip in het humeur lijden.

Emoties reguleren

Volgens de onderzoekers zouden platformen jongeren tot ander gebruik moeten verleiden. Weg van de nadruk op likes en richting een meer betekenisvolle manier van gebruik. Daarnaast zouden we ons volgens de onderzoekers niet alleen moeten richten op de digitale geletterdheid van jongeren – aangezien ze hierin waarschijnlijk veel beter thuiszijn dan eerdere generaties – maar ook moeten werken aan het vermogen emoties te reguleren in een online omgeving.

Het gehele onderzoek is te vinden op Science Advances: DOI: 10.1126/sciadv.adp8775.

Auteur: Jan Roekens, Hoofdredacteur

Deze artikelen vind je vast ook interessant

Ook de laatste bytes ontvangen?