Data voelt vaak hard en feitelijk, maar wordt gestuurd door gedrag. Nieuw onderzoek van Andreas Bayerl (Erasmus School of Economics) en collega-onderzoekers van ESADE, Reichman University, Columbia Business School en de Universiteit van Mannheim laat zien dat online beoordelingen in het weekend structureel negatiever uitvallen. Tegelijk zien we in de praktijk dat surveys betere antwoorden opleveren wanneer deelnemers zich gewaardeerd voelen in plaats van gecontroleerd. Samen laten deze inzichten iets belangrijks zien: data is pas waardevol wanneer je begrijpt wat mensen ervaren op het moment dat ze iets invullen.
▼
Waarom reviews in het weekend lager uitvallen
De onderzoekers keken naar duizenden online beoordelingen en zagen een opvallend patroon. In het weekend scoren producten en diensten lager dan doordeweeks.
Dat komt niet door slechtere producten, maar door menselijk gedrag. Mensen hebben meer tijd, voelen meer prikkels en leggen hun verwachtingen hoger. Ze schrijven langere, scherpere reviews en vallen eerder over details.
Voor organisaties betekent dit dat je reviewdata niet zonder context kunt lezen. Een daling op zaterdag zegt vaak meer over stemming dan over kwaliteit.
Wat surveys ons leren over motivatie
In plaats van deelnemers te “straffen” als ze onvolledig of onzorgvuldig antwoorden, werkt het vaak beter om de goede deelnemers te belonen. Niet met geld, maar met iets eenvoudigs: waardering, duidelijkheid, of het gevoel dat hun bijdrage ertoe doet.
Het verschil is vergelijkbaar met het BKR in Nederland. Een negatieve registratie straft slecht gedrag, maar het bevoordeelt niet automatisch het goede gedrag. In onderzoek werkt het precies zo.
Wie zich gezien voelt, doet beter mee. De kwaliteit van antwoorden stijgt. De ruis daalt.
Het laat zien dat de manier waarop je mensen benadert direct terugkomt in de data die je verzamelt.
De rode draad: cijfers zijn nooit neutraal
Zowel de weekend-reviews als het surveygedrag laten zien hoe makkelijk data verschuift door stemming, tijdstip, aandacht en motivatie.
Het gaat dus niet alleen om wát mensen invullen, maar wanneer, waarom en in welke context ze dat doen.
Wie blind vertrouwt op cijfers zonder gedrag te begrijpen, loopt risico’s. De data lijkt stabiel, maar het verhaal erachter verandert.
Het gedrag achter de cijfers
Teams moeten meer letten op gedrag achter de cijfers.
Denk aan:
- het moment waarop je feedback vraagt
- de toon waarop je deelnemers benadert
- de manier waarop je waardering laat zien
- de context waarin iemand een review of survey invult
Dit vraagt geen nieuwe tools, maar een andere blik. Begrijp wat mensen meemaken op het moment dat ze data achterlaten.
De kans voor optimalisatie
Deze inzichten bieden een kans om datakwaliteit snel te verbeteren.
Wanneer je beter kiest wanneer je om feedback vraagt, waardering toont voor goede deelnemers en reviews leest met oog voor timing, krijg je data die dichter bij de werkelijkheid ligt.
Organisaties die dit doen, halen patronen naar boven die anderen missen.
Waar het uiteindelijk om draait
Hoe zorg je dat jouw inzichten niet worden bepaald door het moment, maar door wat mensen werkelijk bedoelen?
Bron: Erasmus University Rotterdam